
Sıcaklık Stresi: Çalışma Hayatında Riskler ve Korunma Yöntemleri
Sıcaklık Stresi: Çalışma Hayatında Riskler ve Korunma Yöntemleri
İklim değişikliği, artan sıcaklık dalgaları ve yüksek nem oranları, çalışan sağlığını doğrudan etkileyen en önemli çevresel faktörlerden biri haline gelmiştir. Özellikle açık alanda çalışanlar (inşaat, tarım, madencilik, lojistik gibi) ve yüksek ısı üreten ortamlarda görev yapanlar (fırın, dökümhane, endüstriyel mutfak vb.) sıcaklık stresi açısından yüksek risk altındadır.
Sıcaklık stresi, vücudun kendi ısısını dengeleyememesi sonucu gelişir ve hafif rahatsızlıklardan ölümcül sonuçlara kadar değişen bir tabloya yol açabilir.
Sıcaklık Stresinin Belirtileri
Sıcaklığa bağlı sağlık sorunları genellikle aşamalı olarak ortaya çıkar:
- Isı krampları: Aşırı terleme sonucu mineral kaybına bağlı kas krampları.
- Isı bitkinliği: Halsizlik, baş dönmesi, bulantı, yoğun terleme.
- Isı çarpması (heat stroke): Vücut ısısının 40°C üzerine çıkması, bilinç kaybı, acil müdahale gerektiren hayati durum.
Risk Faktörleri
Sıcaklık stresine yakalanma riskini artıran unsurlar:
- Yüksek sıcaklık ve nem
- Yetersiz sıvı alımı
- Aşırı fiziksel efor
- Uygun olmayan iş kıyafetleri
- Kronik hastalıklar (kalp-damar hastalıkları, diyabet vb.)
- Yetersiz dinlenme süreleri
Sıcakla Mücadele Yöntemleri
- Çalışma Ortamında Önlemler
- İş yerlerinde havalandırma ve klima sistemlerinin etkin kullanımı
- Sıcak saatlerde (özellikle 11:00 – 16:00 arası) çalışma temposunun azaltılması
- Gölgelik alanlar ve serinleme noktalarının oluşturulması
- Ağır işlerin günün daha serin saatlerine planlanması
- Çalışanlar İçin Koruyucu Önlemler
- Bol sıvı tüketimi: Su, ayran ve elektrolit içeren içecekler önerilir; kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır.
- Uygun kıyafet seçimi: Hafif, açık renkli, teri emen pamuklu kıyafetler tercih edilmelidir.
- Baş koruması: Geniş kenarlı şapka, baret altında serinletici başlık kullanımı.
- Düzenli molalar: Sıcak ortamlarda çalışanların sık aralıklarla gölgede ya da serin ortamda dinlenmesi.
- Eğitim ve Farkındalık
- Çalışanlara sıcaklık stresinin belirtileri öğretilmeli.
- Acil durumda yapılacak ilk yardım uygulamaları anlatılmalı.
- Ekip arkadaşlarının birbirini gözlemlemesi teşvik edilmeli.
İlk Yardım Yaklaşımı
Eğer bir çalışanda ısı çarpması belirtileri görülürse:
- Kişi hemen serin bir ortama alınmalı.
- Sıkı kıyafetleri gevşetilmeli.
- Soğuk kompres uygulanmalı, suyla ıslatılmış havlu ile serinletilmeli.
- Bilinci kapalıysa ağızdan sıvı verilmemeli; derhal 112 acil yardımçağrılmalıdır.
Sıcaklık stresi, önlem alındığında büyük oranda önlenebilir bir sağlık problemidir. İşverenlerin uygun çalışma koşulları sağlaması, çalışanların ise kişisel koruyucu önlemleri alması hayati önem taşır. İklim değişikliğinin etkileri arttıkça, sıcakla mücadele yöntemleri iş sağlığı ve güvenliği politikalarının ayrılmaz bir parçası haline gelmelidir.
Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçin.
Üniversal OSGB
İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Merkezi