İŞE GİRİŞ SAĞLIK DEĞERLENDİRMELERİ
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi Hizmeti
Yeni bir işe girecek bireylerin sağlık durumlarının belirlenmesi ve yapacakları işle uygunluğunun tespiti amacıyla İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi istenmektedir. Her çalışanın işe girişte bu değerlendirmeyi yaptırması gerekmektedir.
Farklı iş alanlarında, risk kategorilerine göre çalışacak kişilerin uygunluğu, İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi ile belirlenir. Kişinin işi yapabilmesi için uygunluğunun değerlendirilmesi zorunlu bir süreçtir. Az riskli veya yüksek riskli iş alanları için çalışanların sağlık ve güvenlik açısından yeterliliğe sahip olmaları gerekmektedir. Kişinin çalışacağı iş alanına uygun olmaması hem kendisi hem de çevresi için risk oluşturabilir. İşe Başlangıç Sağlık Değerlendirmesi ile herhangi bir sorunun önceden tespit edilmesi amaçlanır. Belirli sağlık sorunları olan bireylerin ise işe başlangıç sağlık değerlendirmesi ile belirlenmesi sağlanır. Böylece işe uygunluğu tespit edilmeyen bireyler, uygun olanlardan ayrılır.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi Zorunlu mudur?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre işverenlerin, işe alım sürecinde "İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi" talep etmesi zorunludur.
4857 sayılı iş kanunu ve 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu kapsamında tüm çalışanların işe başlamadan önce işe giriş sağlık değerlendirmesi yaptırması gerekmektedir.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi için, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun "Sağlık Gözetimi" başlıklı 15. Maddesi gereği işverenler çalışanlarının;
“1- İşe girişlerinde,
2- İş değişikliğinde,
3- İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde,
4- İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla, yaptıkları işe uygun olup olmadığına dair sağlık raporu aldırmak zorundadır.”
Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışacak kişiler, sağlık açısından uygun olduklarını gösteren bir sağlık raporu olmadan işe başlatılamazlar.
İşe girecek kişinin, yapacağı iş için uygun olduğunun belirlenmesi noktasında bu değerlendirme raporunu alması gerekmektedir. Bu sürecin tamamlanması için işe başlamadan önce gerekli tüm testlerin yapılması, işe giriş muayenelerinin gerçekleştirilmesi ve EK-2 sağlık raporunun düzenlenmesi gerekmektedir.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi raporunun içeriği (yüksekte çalışma, görme yetileri, bulaşıcı hastalıklar, kronik hastalıklar, işitme engeli vb.) ve geçerlilik süreleri yapılacak işlerin risk durumuna göre değişmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, üç kategori belirlemiştir:
Bu iş yeri tehlike grupları, bakanlık tarafından belirlenen farklı periyodik kontrol zamanlarına sahiptir. Yani işe başlarken alınan işe başlangıç sağlık değerlendirme raporunun geçerliliği tamamlandıktan sonra yenilenmesi gerekir.
Buna göre, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için sağlık raporu geçerlilik süresi 1 yıldır. 1 yılın sonunda rapor yenilenmelidir. Tehlikeli sınıftaki işyerleri için sağlık raporu 3 yıl geçerlidir. Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde ise bu raporlar 5 yıl süreyle geçerlidir.
Engelli, genç ve hamile çalışanlar, altı ayda bir işe giriş periyodik kontrollerini tamamlamalıdır. Firmalarda veya OSGB firmalarında işyeri hekiminin isteğine bağlı olarak bu sürelerin kısaltılması mümkündür.
Geçerlilik süresi dolan sağlık raporunun güncellenmesi gerekir. Güncellenmeyen işe giriş sağlık değerlendirme raporları geçerliliğini yitirir ve işveren ve işçiye ceza uygulanabilir. İşe giriş sağlık değerlendirme raporlarının fiyatları uygulanan testlere, tahlillere, iş alanına ve gruba göre değişmektedir.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi Hangi Testleri İçerir?
Çalışanın genel sağlık durumu hakkında bilgi verecek testler arasında, Hemogram Testi, Akciğer Filmi, Solunum Fonksiyon Testi, Tam İdrar Tahlili ve Odyometri gibi testler bulunmaktadır. Bu testler, herkes için faydalı olan testlerdir ve çalışanın yapacağı işle bağlantılı değildir. Ancak işin gerekliliklerine bağlı olarak göz testi, portör muayeneleri, elektrokardiyografi (EKG) gibi tetkikler de yapılabilir. İşe giriş için istenen testler işyeri hekiminin görüşüne göre belirlenir.
Bu testlerin yanı sıra, işin özelliklerine bağlı olarak koruyucu amaçlı grip aşısı, tetanos aşısı, sarılık aşısı gibi aşılar da yapılabilir.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi Yapılmamasının Cezası Var mıdır?
İşe giriş sağlık değerlendirmesi yapılmamasının cezası bulunmaktadır. Bu ceza işverene kesilir ve 1000TL’dir. İşveren, sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık değerlendirmesi alınmayan her çalışan için 1000 Türk Lirası idari para cezasına çarptırılır. Bu konu, ilgili kanunun 26. maddesinde de aşağıdaki gibi belirtilmiştir
Bu kanunun 15’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık değerlendirmesi alınmayan her çalışan için 1000 Türk Lirası idari para cezası verilir.
İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi Raporu Türleri
Yüksekte Çalışabilir Raporu
OSGB İşyeri hekimleri tarafından verilen yüksekte çalışabilir rapor, belirli test sonuçlarına ve yapılan fizik muayenelere dayanarak verilir. Kişinin yüksekte çalışma için sağlık durumunun uygunluğu değerlendirilir. Bu rapor, ODYO, SFT, Akciğer filmi, EKG ve Göz testi gibi testleri içerir. Testlerin sonucuna göre, kişinin yüksek yerlerde çalışmasına engel teşkil edecek bir sağlık sorunu olmadığını gösterir.
Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışabilir Raporu
İşçinin tehlikeli bir iş sahasında çalışabilmesi için sağlık açısından herhangi bir engelinin olmadığını beyan eden rapor, ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilir raporudur. Bu raporla, kişiler ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı sektörlerde iş bulabilirler. Resmi bir belge olmanın yanı sıra, bir yıl boyunca geçerliliğini korur. Kişinin uygunluk seviyesi ve ruh sağlığı, değerlendirilen kriterler arasındadır.
ÜNİVERSAL OSGB’ de İşe Giriş Sağlık Değerlendirmesi raporu verilmektedir.
