İşe Girişlerde Olmazsa Olmaz Sağlık Testleri ve Yasal Süreçler

İşe girişlerde çalışanların sağlık durumlarının uygunluğunu değerlendirmek, hem iş sağlığı ve güvenliği hem de iş verimliliği açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle işverenlerin, işe alım sürecinde çalışan adaylarına belirli sağlık testlerini yaptırması yasal bir zorunluluk haline gelmiştir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler doğrultusunda, işverenler, işin niteliğine göre gerekli sağlık kontrollerini yaptırmakla yükümlüdür.

İşte işe girişlerde yapılması gereken başlıca sağlık testleri ve yasal süreçler:

1. Akciğer Grafisi (Röntgen)

Neden Gerekli?

Akciğer grafisi, çalışanların solunum sisteminin sağlıklı olup olmadığını tespit etmek için kullanılır. Özellikle tozlu ortamda çalışanların akciğer sağlık durumları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu test, solunum yolu hastalıkları ve akciğer rahatsızlıklarının erken teşhis edilmesine yardımcı olur.

Yasal Dayanak:

Akciğer grafisi, ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlar için zorunlu bir testtir. Kanserojen ve mutajen maddelerle çalışanlar için daha sık yapılması gerekebilir.

2. Solunum Fonksiyon Testi

Neden Gerekli?

Solunum fonksiyon testi, çalışanın akciğer kapasitesini ve solunum sağlığını ölçmek için yapılır. Özellikle kimyasal maddeyle çalışanlar ve tozlu ortamlarda bulunanlar için oldukça önemlidir. Solunum yollarında oluşabilecek hasarların önceden tespit edilmesi amacıyla bu test önerilmektedir.

Yasal Dayanak:

İşverenler, solunum yollarını etkileyebilecek işlerde çalışanlara bu testi yaptırmakla yükümlüdür. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun getirdiği düzenlemelerle periyodik olarak tekrarlanmalıdır.

3. Odyometri (İşitme Testi)

Neden Gerekli?

İşitme testi, çalışanların kulak sağlığını korumak adına yapılmaktadır. Özellikle gürültülü ortamlarda çalışanlar için zorunlu olan bu test, işitme kaybının önlenmesine yönelik önlemlerin alınmasını sağlar.

Yasal Dayanak:

Gürültü Yönetmeliği’ne göre, 85 dB ve üzeri gürültü seviyesinde çalışan işçilerin periyodik işitme testine girmesi gerekmektedir. İşverenler bu testi, işe girişte ve belirli periyotlarda yaptırmak zorundadır.

4. Kan Testleri (Hematoloji ve Biyokimya)

Neden Gerekli?

Kan testleri, çalışanın genel sağlık durumunu kontrol etmek için yapılır. Kan değerleri, böbrek fonksiyonları, karaciğer enzimleri ve diğer biyokimyasal değerlerin incelenmesi, çalışanın genel sağlık durumu hakkında bilgi verir. Bu sayede olası hastalıkların önüne geçilebilir.

Yasal Dayanak:

Tehlikeli iş kollarında ve özellikle kimyasal maddelerle çalışanların kan testleri, periyodik sağlık kontrolleri kapsamında zorunludur.

5. Görme Testi

Neden Gerekli?

Görme testleri, çalışanların göz sağlığını kontrol etmek için yapılır. Özellikle araç kullanımı, makinelerle çalışma veya hassas işlerde çalışanlar için göz sağlığı oldukça önemlidir.

Yasal Dayanak:

Görme testleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Çalışma Yönetmeliği kapsamında, işin niteliğine göre zorunlu olabilir.

6. EKG (Elektrokardiyografi)

Neden Gerekli?

EKG, kalp sağlığını kontrol etmek için yapılan bir testtir. Özellikle ağır işlerde çalışan veya yoğun fiziksel efor gerektiren işlerde bulunanlar için kalp sağlığının değerlendirilmesi önemlidir.

Yasal Dayanak:

Ağır ve tehlikeli işlerde çalışanların periyodik EKG testine girmesi önerilir. Bu test, çalışanın iş koşullarına uygun sağlık durumunda olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.

Yasal Süreçler

İşe Giriş Sağlık Raporu Alma Zorunluluğu

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında, işverenler çalışanlardan işe giriş sağlık raporu istemekle yükümlüdür. Bu rapor, yalnızca OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) veya işyeri hekimi tarafından verilebilir. Aksi halde rapor geçersiz sayılmaktadır. İşverenin, rapor sonucuna göre çalışanın işe uygun olup olmadığına karar vermesi gerekmektedir.

Periyodik Sağlık Kontrolleri

İşçilerin sağlık durumlarını düzenli aralıklarla kontrol ettirmek de işverenin yasal sorumlulukları arasındadır. Periyodik kontrollerin sıklığı, işin risk durumuna ve çalışanın yaşına göre belirlenir. Örneğin, tehlikeli işlerde çalışanlar için bu kontroller yılda bir kez yapılırken, daha az tehlikeli işlerde üç yılda bir yapılması yeterlidir.

Raporun Geçerlilik Süresi

İşe giriş sağlık raporlarının geçerlilik süresi, işin risk durumuna bağlıdır. Tehlikeli işlerde çalışanlar için bu raporlar 1 yıl geçerlidir; az tehlikeli işlerde ise bu süre 3 yıla kadar uzayabilir.

İşe giriş sağlık testleri, çalışanların iş güvenliği ve sağlığını koruma amacı güder. Akciğer grafisi, solunum fonksiyon testi, odyometri, kan testleri, görme testi ve EKG gibi temel sağlık testleri, çalışanın sağlık durumunu kontrol etmek ve işe uygunluğunu belirlemek açısından önemlidir. İşverenler, yasal zorunluluklara uyarak çalışanlarının sağlık durumunu düzenli aralıklarla kontrol ettirmelidir. Bu sayede, iş kazaları ve meslek hastalıkları riskleri minimize edilebilir ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlanabilir.