İş Yerinde Kesici ve Delici Alet Yaralanmaları ve İlk Yardım

1. Kesici ve Delici Alet Yaralanmaları: Genel Bakış

İşyerlerinde kesici ve delici aletler, özellikle üretim, inşaat, tarım, sağlık ve gıda sektörlerinde sıkça kullanılan ekipmanlar arasındadır. Bu tür aletlerin kullanımı sırasında meydana gelen yaralanmalar, çalışanların sağlığını tehdit eden ciddi kazalar arasında yer alır. Kesici ve delici aletler; bıçaklar, maket bıçakları, tornavidalar, cam parçaları, metal kenarlar ve şırınga iğneleri gibi çeşitli nesneler olabilir.

Bu tür yaralanmalar genellikle işyerinde dikkat dağınıklığı, uygun koruyucu ekipman kullanılmaması ya da aletlerin yanlış kullanılması nedeniyle meydana gelir. Yaralanmalar, yüzeysel kesiklerden derin yaralara, tendon ya da kas hasarına, kan kaybına ve enfeksiyon riskine kadar geniş bir yelpazede olabilir.

2. Kesici ve Delici Alet Yaralanmalarının Önlenmesi

İşyerinde bu tür kazaları önlemek için aşağıdaki tedbirlerin alınması önemlidir:

Eğitim ve Bilinçlendirme: Çalışanlar, kesici ve delici aletlerin güvenli kullanımı konusunda düzenli eğitim almalıdır.

Koruyucu Ekipman Kullanımı: Eldiven, gözlük gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalı ve her çalışana uygun kişisel koruyucu donanım (KKD) sağlanmalıdır.

Aletlerin Bakımı: Kesici aletlerin düzenli bakımı yapılmalı, paslanmış veya zarar görmüş aletler kullanılmamalıdır.

Güvenli Çalışma Alanı: Çalışma ortamı düzenli ve temiz tutulmalı, kesici ve delici aletler güvenli bir şekilde saklanmalıdır.

İşaretleme ve Uyarılar: Riskli bölgelerde gerekli uyarı levhaları ve işaretlemeler yapılmalıdır.

3. Kesici ve Delici Alet Yaralanmalarında İlk Yardım

Kesici ve delici alet yaralanmalarında hızlı ve doğru ilk yardım müdahalesi, yaralanmanın boyutunu küçültebilir ve daha ciddi sonuçların önüne geçebilir. Yaralanmanın türüne göre ilk yardım şu şekilde yapılabilir:

A. Yüzeysel Kesikler:

Yarayı Temizleme: Yaralanma yüzeyselse, yara bölgesi temiz su ile yıkanarak kir ve yabancı maddelerden arındırılır.

Kanamayı Durdurma: Temiz bir bez ya da bandaj yardımıyla hafif bir baskı uygulanarak kanama durdurulmaya çalışılır.

Yarayı Kapama: Kanama durduktan sonra yara bölgesi steril bir bandajla kapatılır ve yara kontrol altında tutulur.

Antiseptik Kullanımı: Enfeksiyon riskini azaltmak için antiseptik solüsyon kullanılabilir.

B. Derin Kesikler ve Ciddi Kanamalar:

Kanama Kontrolü: Yaralanma derin ve kanama yoğunsa, yara üzerine temiz bir bez ya da bandajla baskı uygulanır. Baskı, kanamanın azalmasına yardımcı olacaktır.

Yaralanan Bölgeyi Yüksekte Tutma: Mümkünse yaralanan bölge, kalp seviyesinin üzerine kaldırılarak kan akışı yavaşlatılabilir.

Yara Bandajı: Yara temizlendikten sonra steril bir bez ile sarılır. Kanama devam ediyorsa, baskıyı artırarak tampon yapılır.

Profesyonel Yardım Çağrısı: Derin kesiklerde vakit kaybetmeden 112 Acil Servis aranmalı ve tıbbi yardım istenmelidir. Hastanın nakli sırasında kanama kontrolü sürdürülmelidir.

C. Delici Yaralanmalar (İğne, Tornavida, Cam Parçası vb.):

Yaraya Dokunmama: Delici cisim yaranın içinde ise cismi çıkarmaya çalışmamak önemlidir, çünkü bu, kanamayı artırabilir ve daha fazla doku hasarına yol açabilir.

Yara Etrafını Koruma: Yaraya temas edilmeden steril bir bez ile çevresi desteklenir.

Kanama Kontrolü: Delici cisim çıkarılmadan önce kanama kontrol altına alınmaya çalışılır. Yaralı bölgeye basınç uygularken dikkatli olunmalıdır.

Tıbbi Yardım: Acil tıbbi yardım çağrılmalı ve delici cisim uzman sağlık personeli tarafından çıkarılmalıdır.

D. Enfeksiyon Riski ve Tetanoz:

Enfeksiyon Kontrolü: Kesici ve delici alet yaralanmalarında enfeksiyon riski oldukça yüksektir. Bu nedenle yaralanma sonrasında yara mümkünse steril malzemelerle temizlenmelidir. Antiseptik solüsyonlar da enfeksiyon riskini azaltmak için kullanılabilir.

Tetanoz Aşısı: Yaralanan kişi tetanoz aşısı olup olmadığını kontrol etmelidir. Eğer tetanoz aşısı yoksa veya üzerinden 10 yıl geçmişse, tıbbi birimlerde tetanoz aşısı yaptırılmalıdır.

4. Kesici ve Delici Alet Yaralanmalarında İşverenin Sorumlulukları

İşverenlerin kesici ve delici alet yaralanmalarına karşı çeşitli yasal ve iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri vardır:

Risk Analizi ve Değerlendirme: İşyerinde kesici ve delici aletlerin kullanımına dair risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Tehlikeli alanlar ve işler belirlenmeli, bu alanlarda çalışanların korunması sağlanmalıdır.

Eğitim: İşveren, çalışanlara güvenli alet kullanımı ve ilk yardım konularında düzenli olarak eğitim vermelidir.

Koruyucu Ekipman Sağlama: İşyerinde kesici ve delici aletlerle çalışan tüm personele uygun kişisel koruyucu donanım sağlanmalı ve bu ekipmanların kullanımı teşvik edilmelidir.

İlk Yardım Donanımı: İşyerinde her an müdahale edilebilecek ilk yardım malzemeleri (steril bezler, bandajlar, antiseptikler vb.) bulundurulmalı ve çalışanlar, ilkyardım konusunda bilinçlendirilmelidir.

İşyerinde kesici ve delici alet yaralanmaları, ciddi sonuçlar doğurabilecek kazalardır. Bu tür yaralanmaların önlenmesi için iş güvenliği önlemlerinin titizlikle uygulanması, koruyucu ekipman kullanımı ve eğitim büyük önem taşır. Ayrıca, kazaların meydana gelmesi durumunda hızlı ve doğru bir ilk yardım müdahalesi, yaralanmaların etkisini minimize edebilir ve daha ciddi sağlık sorunlarının önüne geçebilir. İşverenlerin çalışanlarını bu konuda eğitmesi ve gerekli güvenlik tedbirlerini alması, iş kazalarını önemli ölçüde azaltacaktır.